Bağımlılık bir süreç sonucunda gelişir. Aşağıda Alkol/madde bağımlılığı, internet ve bilgisayar oyunları bağımlılıkları ve alışveriş bağımlılığı ile ilgili olarak değerlendirme kriterlerini bulabilir ve yazılan kriterlerle değerlendirme yapabiliriniz.
Alkol/Madde için;
Kullandığınız miktar ilk başladığınızdan bu yana artış gösterdi mi?
Kullandığınız maddenin ilk verdiği etkiyi alabilmek için daha yüksek miktarlarda kullandığınız oldu mu?
Kullandığınız maddeyi bulamadığınızda fiziksel rahatsızlıklar yaşıyor musunuz?
Günün büyük bir bölümü maddeyi düşünmek, bulmak, kullanmak ve sonrasında bunu diğer insanlardan gizlemekle geçiyor mu?
Daha önce başarısız bırakma girişimleriniz oldu mu?
Kullanmayı planladığınızdan daha uzun süre ve çok miktarlarda madde aldığınız oldu mu?
Madde kullanımınız nedeniyle iş ile ilgili problemler yaşıyor musunuz?
Madde kullanımız nedeniyle ailenizle olan ilişkileriniz bozuldu mu?
Kullandığınız madde nedeniyle eskiden yaptığınız sosyal etkinliklere katılamadığınız oldu mu?
Bu kriterlere baktığınızda iki veya daha fazla soruya evet yanıtı veriliyorsa kullanım tehlikeli bir düzeye gelmiş ve hatta bağımlılık gelişmiş olabilir. Bu durumda daha detaylı bir değerlendirme için bir uzman ile görüşülmelidir.
İnternet /Bilgisayar Oyunları Bağımlılığı;
İnternette olmadığınız/oyun oynamadığınız zamanlarda kendinizi interneti/oyunları düşünürken, hayal ederken buluyor musunuz?
Doyuma ulaşmak için internette/oyunda geçirdiğiniz zamanı arttırma ihtiyacı hissediyor musunuz?
İnternet kullanımınızı/oyun oynamanızı azaltmak, kontrol etmek ya da durdurmak için başarısız girişimleriniz oldu mu?
İnternet kullanımınız/oyununuzu bitirmek, durdurma ya da ara vermeniz gerektiğinde kendinizi gergin hisseder misiniz?
İnternet/oyun nedeniyle önemli bir ilişki kaybettiğiniz oldu mu?
İnternet/oyun nedeniyle bir eğitim ya da kariyer fırsatını kaçırdığınız oldu mu?
İnternette/oyunda geçirdiğiniz zamanı saklamak için eşiniz, aileniz, arkadaşlarınız ya da terapistinize yalan söylediğiniz oldu mu?
İnterneti/oyunları sorunlarınızdan ya da olumsuz duygularınızdan kaçmanın bir yolu olarak kullandığınız oldu mu?
Bu kriterlere baktığınızda dört veya daha fazla soruya evet yanıtı veriliyorsa kullanım tehlikeli bir düzeye gelmiş ve hatta bağımlılık gelişmiş olabilir. Bu durumda daha detaylı bir değerlendirme için kişi ayrıntılı değerlendirme için bir uzman ile görüşülmelidir.
Alışveriş Bağımlılığı
Yaptığınız alışverişlerde çoğunlukla bütçenizin üstüne çıkıyor musunuz?
Almayı planlamadığınız eşyalarla eve döndüğünüz oluyor mu?
Almayı planladığınızın çok üstünde miktarlarda alışveriş yapıyor musunuz?
Ortaya çıkardığı olumsuz sonuçlara rağmen alışveriş yapmayı engelleyemiyor musunuz?
Yaptığınız alışverişi ya da harcama miktarını gizlemek için eşinize, ailenize ya da diğer yakınlarınıza yalan söylüyor musunuz?
Alışveriş yaptıktan sonra suçluluk hissediyor musunuz?
Alışveriş yapmayı sorunlarınızla başa çıkma ya da olumsuz duygularınızla başa çıkmak için kullanır mısınız?
Alışverişleriniz nedeniyle eşiniz ya da ailenizle ciddi sorunlar yaşıyor musunuz?
Alışveriş yapmadığınızda kendinizi huzursuz, gergin, sinirli hisseder misiniz?
Bu kriterlere baktığınızda 4 ya da daha fazlasına evet diyorsanız konu ile ilgili olarak bir uzmanla görüşebilirsiniz.
Kumar Bağımlığı
Gün içinde aklınıza sık sık kumar oynama ile ilgili düşünceler, hayaller anılar geliyor mu?
Aynı doyumu alabilmek için oynadığınız süre ya da harcadığınız miktar arttı mı?
Kumar oynamayı sonlandırmanız ya da azaltmanız gerektiğinde huzursuzluk, gerginlik, sıkıntı gibi rahatsızlıklar yaşıyor musunuz?
Kendinizi kötü hissettiğinizde ya da sorunlarınız olduğunda bunlardan kurtulmak için kumar oynadığınız oluyor mu?
Kaybettiklerinizi geri kazanmak için oynamaya devam ediyor musunuz?
Kumar oynadığınızı ya da oynadığınız miktarı gizlemek için ailenize, arkadaşlarınıza ya da terapistinize yalan söyler misiniz?
Kumarı azaltmak ya da bırakmak için başarısız girişimleriniz oldu mu?
Kumar oynayabilmek için gerekli parayı sağlamak amacı ile yasa dışı eylemlerde bulunduğunuz oldun mu (hırsızlık, sahtecilik, soygun..vs)?
Kumar nedeniyle önemli ilişkilerinizde ciddi sorunlarla karşılaştınız mı?
Kumar sonucunda ortaya çıkan ekonomik durumunuzu düzeltmek için aile, arkadaş ya da yakın çevrenizden size finansal olarak destek olmalarını istediniz mi?
Bu belirtilerden 3 veya daha fazlasına sahipseniz kumar ile ilgili bir sorununuz olabilir bu nedenle bu durumunuzu değerlendirmek için bir uzman ile görüşebilirsiniz.
Psikolog Sevilay Kahveci
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder